Соопштение за јавност 13.10.2024

Почитувани,
Градоначалничката на Град Скопје во Европскиот парламент во Брисел, на покана на Европскиот комитет на региони, ја отвори 162та Пленарна седница посветена на процесот на проширување и пристапување кон Европската унија каде во своето обраќање ги изнесе главните препораки и предизвици со кои институциите на локално ниво се соочени во Македонија.
“ Повеќе од 70% од законодавството на ЕУ ги засега локалните власти, затоа успешна хармонизација и имплементација на ЕУ регулативата може да се гарантира со мултилатерална соработка каде централните и локалните власти се надополнуваат. Градовите треба да бидат вклучени во справувањето со значајните предизвици преку заедничка работа и градење мостови на соработка и пријателство.
Локалната власт игра клучна улога во контекст на процесот на интеграција во ЕУ и поширокиот политички контекст во земјата во изминатите две децении, а Македонија докажа дека во соработка и единство со Европските институции, зајакнато работи да го надмине секој предизвик и да создаде подобра иднина. Локалната власт е релевантна за нашите ЕУ аспирации и за надминување на предизвиците со кои Македонија е соочена, во повеќе клучни аспекти.
Процесот на реформи за децентрализација со цел да се пренесат овластувањата и одговорностите од централната на локалните власти, кој сè уште е во рудиментална фаза во Македонија е од суштинско значење за подобрување на управувањето, зголемување на учеството на граѓаните и подобрување на испораката на услуги на локално ниво. Граѓанскиот ангажман и учество се клучни бидејќи локалните самоуправи обезбедуваат платформа за вклучување на граѓаните во процесите на донесување одлуки и градење доверба во локалните институции, локалните политики и иницијативи. Локалните власти можат подобро да одговорат на специфичните потреби и грижи на граѓаните, вклучително и прашања поврзани со инклузија и социјалната кохезија.
Ефективното локално управување е услов за интеграција во ЕУ, а преку зајакнување на структурите на локалната самоуправа се нагласува важноста на локалната демократија, одговорноста и владеењето на правото. Локалните самоуправи треба да бидат поддржани во спроведувањето иницијативи за економски развој со цел стимулирање на растот, привлекување инвестиции и отворање работни места, што е клучно за подобрување на животниот стандард и намалување на регионалните разлики, како важни критериуми за пристапување во ЕУ.
Неопходно е градење на капацитетите и обуки за претставниците на локалната самоуправа за подобрување на управувањето и испораката на услуги со што ќе зајакнат локалните институции. Воедно во партнерство со граѓанските организации може значително да се подобри транспарентноста и отчетноста, што ќе придонесе за поефективно управување и промовирање на демократските вредности. За закакната регионална соработка важно е поттикнување на прекугранични иницијативи и активно учество на Македонија во регионалните мрежи. Важно е и да се искористат можностите за финансирање од ЕУ, а за пристапот до фондовите неопходна е ефикасна локална администрација и капацитет за спроведување проекти, кои можат да ги подобрат локалниот економски развој и инфраструктура.
Главни предизвици со кои се соочува локалната самоуправа се политичкото мешање во нивната работа и обиди за влијание врз независноста и интегритетот на локалните институции од страна на централната власт, но и ограничените финансиски ресурси и капацитети. Во заклучоците воедно акцентирани се и забелешките за еднаквост и правичност, оваа година има значителен пад на статусот на жената во локалната власт, а младите девојки и жени се обесхрабрени да учествуваат знаејќи дека немаат системска поддршка и заштита од родово базирано насилство, што се рефлектира и преку големиот пад на процентот на жени градоначалници низ Европа.
Поради говорот на омраза, сајбер насилство, закани и континуираната загриженост за личната безбедност, бројот на жени градоначалници во Европа падна од 25 на 16%, во земјите од Југоисточна Европа на 8,3%, додека во Македонија на рекодно најниско за Европа на 2%.
Локалната власт во Македонија е составен дел на процесот на интеграција на земјата во ЕУ и севкупната рамка на управување. Локалните власти значително можат да придонесат кон аспирациите за членство во ЕУ, за што е неопходно зајакнување на локалните институции, промовирање на граѓанскиот ангажман и справување со уникатните потреби на локално ниво. Тековните напори за унапредување на децентрализацијата, подобрување на локалното управување и поттикнување меѓуетничка соработка ќе бидат од суштинско значење за градење стабилно, демократско и просперитетно општество кое ќе се усогласи со вредностите и стандардите на ЕУ. “ - истакна Арсовска која ја предводи делегацијата на Македонија и како истражител и известувач едногласно е избрана за Портпарол на Конгресот на Советот на Европа за етика и спречување корупција. Арсовска воедно во Европскиот комитет на региони на ЕУ е ко-претседавач Заедничкиот консултативен комитет на Македонија со ЕУ.
Видео од обраќањето https://we.tl/t-OmzfJ6zTvE